باب: ما يذكر
من صوم النبي
صلى الله عليه
وسلم وإفطاره.
53- Nebi s.a.v.’in Orucu Ve İftarı Hakkında Zikredilenler
حدثنا
موسى بن
إسماعيل:
حدثنا أبو
عوانة، عن أبي
بشر، عن سعيد،
عن ابن عباس
رضي الله عنهما
قال:
ما
صام النبي صلى
الله عليه
وسلم شهرا
كاملا قط غير
رمضان، ويصوم
حتى يقول
القائل: لا
والله لا
يفطر، ويفطر
حتى يقول
القائل: لا
والله لا يصوم.
[-1971-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem Ramazan
ay'ı dışında hiçbir ay'ı tam olarak oruçlu geçirmemiştir. O, "vallahi
galiba bir daha orucu bırakmayacak" dedirtecek kadar oruç tutar,
"vallahi galiba bir daha oruç tutmayacak" dedirtecek kadar orucu
bırakırdı.
حدثني
عبد العزيز بن
عبد الله قال:
حدثني محمد بن
جعفر، عن
حميد: أنه سمع
أنسا رضي الله
عنه يقول: كان
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يفطر من
الشهر حتى نظن
أن لا يصوم
منه، ويصوم
حتى نظن أن لا
يفطر منه
شيئا، وكان لا
تشاء تراه من
الليل مصليا
إلا رأيته،
ولا نائما إلا
رأيته.
وقال
سليمان، عن
حميد: أنه سأل
أنسا في الصوم.
[-1972-] Enes r.a. şöyle demiştir: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem
ay içinde öyle iftar ederdi ki (günlerini oruç tutmaksızın geçirirdi ki) bir
daha oruç tutmayacağını zannederdik. Öyle oruç tutardı ki o ay içinde bir daha
iftar etmeyeceğini zannederdik. Geceleyin onun namaz kılmasını görmeyi İstesen
mutlaka görürdün, uyuduğunu görmek istesen de mutlaka görürdün.
حدثني
محمد: أخبرنا
أبو خالد
الأحمر:
أخبرنا حميد
قال: سألت
أنسا رضي الله
عنه، عن صيام
النبي صلى الله
عليه وسلم
فقال: ما كنت
أحب أن أراه
من الشهر
صائما إلا
رأيته، ولا
مفطرا إلا
رأيته، ولا من
الليل قائما
إلا رأيته،
ولا نائما إلا
رأيته، ولا
مسست خزة ولا
حريرة ألين من
كف رسول الله
صلى الله عليه
وسلم، ولا
شممت مسكة ولا
عبيرة أطيب
رائحة من رائحة
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم.
[-1973-] Humeyd şöyle demiştir: Enes'e Nebi'in Sallallahu Aleyhi ve Sellem
orucunu sordum o şöyle dedi: Ay içinde onu oruçlu görmek istesem görürdüm.
Oruçsuz görmek istesem mutlaka görürdüm. Geceleri namaz kılarken görmek istesem
görürdüm, uyurken görmek istesem mutlaka görürdüm. Resulullah'ın Sallallahu
Aleyhi ve Sellem avucundan daha yumuşak bir ipeğe asla dokunmadım.
Resulullah'ın kokusundan daha güzel bir misk koklamadım.
AÇIKLAMA: Bu hadisler Hz.
Nebi'in oruç ve gece namazı konusunda farklı durumları bulunduğunu
göstermektedir. Bazen gecenin başında bazen ortasında bazen de sonunda namaz
kılardı. Yine bazen ayın başında bazen ortasında bazen de sonunda oruç
tutardı. Gece vakitlerinden bir vakit onu namaz kılarken görmek isteyen yahut
ay içinde oruçlu görmek isteyen illa ki onun namaz kıldığı ve oruç tuttuğu
vakte rastlardı. Haberin manası budur. Bu haber, Hz. Peygamber'in sürekli oruç
tuttuğu ve tüm geceyi namaz kılarak geçirdiği anlamına gelmez. Hz. Aişe'nin
önceki konuda söylediği şu söz bununla çelişmez: "Namaz kıldığı zaman buna
devam ederdi". Daha sonra gelecek konuda ise "onun ameli sürekli
idi" denilmektedir. İşte ele aldığımız hadisler bunlarla çelişmez. Çünkü
bununla kastedilen Hz. Nebi'in mutlak olarak kıldığı nafileler değil düzenli
olarak yaptıklarıdır. İki hadis bu şekilde uzlaştırılmaktadır. Uzlaştırılmazsa
görünürde aralarında çelişki vardır.
Bu hadis, Hz. Nebi'in hem yaratılış (fizikî özellikler) hem de
ahlak bakımından en üstün niteliklere sahip olduğunu göstermektedir. O, olgunluğun
tümü, yüceliğin zirvesi, güzelliğin özüdür. Bu hadisin içerdiği diğer hususlar
Hz. Nebiin Niteliği konusunda gelecektir.[3561. hadis.]
Hadisten Çıkan Bazı Sonuçlar
1- Bu iki hadis, her ay nafile oruç tutmanın müstehap olduğunu, mutlak
nafile orucun yasak olan vakitler dışında belirli bir vaktinin bulunmadığını
gösterir.
2- Hz. Nebi tüm seneyi oruçlu geçirmemiştir. O, bu konuda
kendisine uyulup da ümmetine zorluk çıkarmamak İçin bunu terk etmiş olabilir.
Oysa bunu yapmaya kalkışsaydı yapabilecek kudret kendisine verilmiştir. Ancak
o ibadet konusunda orta yolu tutmuştur. Bazen oruç tutmuş, bazen tutmamış,
bazen gecenin bir kısmında namaz kılmış bazen de kalkmamıştır. Gecenin tümünü
namaz kılmakla geçirdiği görülmemiştir, Mühelleb buna işaret etmektedir.
İbn Abbas'ın hadisi, işiten kimse açısından haberi pekiştirmek
maksadıyla ortada inkar eden kimse bulunmasa bile yemin etmenin caiz olduğunu
göstermektedir.